مدیریت توزیع آب در شبکه های آبیاری و تخصیص الگوی کشت به کمک سیستم اطلاعات مکانی و برنامه ریزی خطی (نمونۀ موردی: اراضی پایین دست سد آغ چای)

در سیستم های سنتی آبیاری و بهره برداری از منابع آبی، به خصوص منابع آب ذخیره شده پشت سدها، مدیریت نامناسب توزیع آب، سبب ضعف عملکرد پروژه های آبیاری و افزایش تلفات بهره برداری می شود. در این راستا، استفاده از روش های بهینه سازی در کنار استفاده از سیستم اطلاعات مکانی (gis) می تواند موجب تقویت عملکرد پروژه های آبیاری شود. بر این اساس، در تحقیق حاضر از برنامه ریزی خطی (به عنوان یکی از روش های بهینه سازی) و gis برای تعیین مساحت های بهینه برای کشت هر محصول که سبب بهبود عملکرد پروژۀ آبیاری خواهد شد، در منطقۀ موردی اراضی پایین دست سد آغ چای، استفاده شده است. در این راستا و برای اجرای فرایند برنامه ریزی خطی، برنامه ای در محیط نرم افزاری اکسل با توجه به نوع محصولات، متغیرهای تصمیم، محدودیت ها و تابع هدف توسعه داده شد. سپس با توجه به خروجی آن، برنامۀ دیگری با استفاده از قابلیت های arcobject در نرم افزار arcgis توسعه داده شد و بدین­وسیله مساحت های بهینه برای کشت هر محصول در زمین های پایین دست سد مشخص شدند. نتیجۀ تحقیق در منطقۀ مطالعۀ موردی، حاکی از آن است که استفاده از روش بهینه­سازی برنامه­ریزی خطی و تلفیق آن با gis، سبب بهبود 30 درصدی استفاده از سطح قابل کشت و نوع محصولات در مقایسه با حالتی که محصولات به صورت سنتی انتخاب و کشت می­شوند، شده است.